Deterjanlarda kullanılan kimyasal maddeler insan sağlığı açısından güvenli midir?

Evet. Türkiye’de ve dünyada üretilen ve pazara sunulan bilinen markaların ürünleri insan sağlığı açısından güvenli olmak zorundadır, çünkü güvenli olmayan ürünler piyasaya sunulamaz. Bir ürünün güvenli olması, yasal zorunluluklar çerçevesinde belirlenmektedir. Türkiye’de satışa sunulacak olan tüm temizlik ürünleri ve deterjanlar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının “Deterjanlar ve Deterjanlarda Kullanılan Yüzey Aktif Maddeler Hakkında Tebliğ”i doğrultusunda piyasaya arz edilmektedir. Ürünlerin güvenliği ayrıca yetkili otoriteler tarafından yapılan piyasa gözetim ve denetim uygulamalarıyla da denetlenmektedir. Unutulmamalıdır ki, ürünlerin doğru ve güvenli kullanılması için tüketiciye de büyük görev düşmektedir. Tüketiciler her zaman satın aldığı ürünün etiketi okunmalı ve kullanım talimatlara uymalıdır.

Deterjanlar ve Deterjanlarda Kullanılan Yüzey Aktif Maddeler Hakkında Tebliğin amacı ve içeriği nedir?

Bu tebliğin amacı; insan ve çevre sağlığının azami düzeyde korunması sağlanarak, deterjanlarda kullanılan yüzey aktif maddelerin piyasaya arzına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir. Bu usul ve esaslar, aşağıdaki alanları kapsamaktadır:

•      Deterjanlarda bulunan yüzey aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirliği,
• Biyolojik parçalanabilirlik açısından yüzey aktif maddeler üzerindeki kısıtlamalar veya yasaklamalar,
• İçerdikleri koku alerjenleri de dâhil olmak üzere deterjanların etiketinde ve/veya ambalajındaki ek bilgiler,
• İmalatçıların, Bakanlığa ve yetkili sağlık personeline ibraz etmek üzere elinde bulundurması gereken bilgi ve belgeler.

Temizlik ürünlerinde güvenlik değerlendirmeleri nasıl yapılmaktadır?

Temizlik ürünlerinde güvenlik değerlendirmeleri, kullanılacak ürün bileşenleri ile başlar. Bileşenlerin güvenliğini değerlendirmek amacıyla öncelikle bileşenlerin toksisiteleri incelenmektedir. Su dâhil tüm kimyasallar belirli koşullar altında toksik olabileceğinden, incelemelerde maruziyeti etkileyen bir dizi faktör göz önünde bulundurulmaktadır. Bu faktörler, bileşene maruz kalma süresi ve sıklığı, maruz kalma aşamasında bileşenin konsantrasyonu ile göz, deri veya yutma gibi maruziyetin meydana gelme yolu ve şeklinden oluşmaktadır. Ayrıca yapılan değerlendirmelerde ürünün hem normal şartlardaki kullanımı ile oluşan maruziyet hem de istem dışı maruziyet sonucu etkileri dikkate alınmaktadır.

Temizlik ürünlerinin çevreye zarar vermediğine nasıl karar verilir?

Yapılan çevresel risk değerlendirmelerinde bileşenlerin tüm kaynaklardan oluşabilecek maruziyet konsantrasyonu tahmin edilmektedir. Bu konsantrasyon, ilgili mevzuat ile belirlenen bileşen için çevreye zarar vermediği belirlenen en yüksek konsantrasyon ile karşılaştırılmaktadır.

Hava aromatize edici ürünler / oda kokuları hastalıklara yol açar mı?

Hayır. Hava aromatize edici ürünler de diğer temizlik ürünlerinde olduğu gibi, tüketiciye sunulmadan önce yasal çerçevede tanımlanan güvenlik testlerine tabi tutulmaktadır. Bu ürünler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Hava Aromatize Edici Ürünlerin Üretimi, İthalatı, Piyasa Gözetimi ve Denetimi ile Bildirim Esaslarına Dair Tebliğ”ine uygun olarak üretilmekte ve satışa sunulmaktadır. Ayrıca ürünlerin güvenli kullanılması için tüketiciye de büyük görev düşmektedir. Tüketici her zaman satın aldığı ürünün etiketini okunmalı ve kullanım talimatlarına uymalıdır.

Ürünler üzerinde belirtilen ürün miktarları güvenilir midir? 

Evet. Ürün ambalajında belirtilen gramaj veya hacim bilgisi AB ile uyumlu olarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esasına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmeliği” uyarınca yönetmelik eklerinde belirtilen ölçüm ve etiketleme esaslarına göre uygulanmaktadır. Ürün etiketi üzerinde genellikle ağırlık ve hacim bilgisinin yanında bulanan “” işareti ile de tüketici iletişimi yapılmaktadır. Deterjan ve temizlik ürünleri sektöründeki firmaların temel sorumluluğu, üretim yerlerinde Bakanlık tarafından belirlenen ölçüm kurallarına uygun şekilde üretim yapmak ve dolum esnasında hesaplanan nominal yani idealde olması gereken değeri etiket üzerinde belirtmektir. Etiket üzerinde belirtilen nominal değerden mevzuatça izin verilen limitleri aşacak kadar eksik dolumu yapılan ürünler Bakanlık denetimleri esnasında tespit edilerek cezalandırılmaktadır.

Sıvı deterjan kapsülü ne işe yarar?

Sıvı deterjan kapsülleri Avrupa’da ve Türkiye’de görece olarak yeni sayılabilecek bir ürün formudur. Bugün, dünyanın birçok ülkesinde sıvı deterjan kapsülleri her gün milyonlarca kişi tarafından kullanılmaktadır. Sıvı deterjan kapsülleri sayesinde tüketiciler en doğru miktarda deterjanı kullanabilmektedir. Böylelikle israfın önüne geçen bir kullanım sağlayan bu ürünler, aynı zamanda küçük paketleri sayesinde taşıma ve CO₂ salımı konusundaki tasarruf imkânı ile sürdürülebilirlik açısından da oldukça önemlidir.

Sıvı deterjan kapsülleri güvenli midir?

Evet. Diğer temizlik ve deterjan ürünleri gibi, sıvı deterjan kapsülleri de güvenli ürünlerdir. Tüketici güvenliği sektörün birincil önceliğidir. Ürün içeriğinde tüketici sağlığına zararlı olabilecek hiçbir bileşen yer almamaktadır. Türkiye’de pazara sunulan bu ürünler yasalar tarafından belirlenen gerekliliklere uygun şekilde üretilmekte ve satışa sunulmaktadır. Sektörün yanı sıra tüketiciler de kendi güvenlikleri için ürünleri kullanırken daima ürün etiketlerinde yer alan kullanım talimatlarını okumalı ve beklenmeyen bir durumda yine etiket üzerinde yer alan iletişim bilgilerini kullanarak üretici ile iletişime geçmelidir. Ürünler, çocukların erişemeyeceği yerde muhafaza edilmelidir.

Çamaşır suları insan sağlığı açısından güvenli midir? Kansere yol açma riski taşır mı?

Diğer temizlik ürünleri gibi çamaşır suları da ürün ambalajında yer alan kullanım talimatlarına uygun olarak kullanıldığı sürece insan sağlığı açısından güvenli ürünlerdir. Kamuda çamaşır deterjanlarının zehirli olduğu yönünde oluşturulan yanlış algının aksine bu ürünlerin toksisite oranı oldukça düşüktür. Çamaşır suyunun kansere yol açma riski taşıyor olması ise söz konusu değildir. Konu ile ilgili olarak Avrupa Komisyonu Sağlık ve Çevresel Riskler Bilimsel Komitesi (Scientific Committee on Health and Environmental Risks, SCHER) tarafından hazırlanan Sodyum Hipoklorit Hakkında Risk Değerlendirmesi Raporu gibi bilimsel araştırmalar ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (The International Agency for Research on Cancer, IARC) gibi yetkin bilimsel otoriteler de bunu teyit etmektedir. Ancak yinelemek gerekir ki, ürünlerin talimatlara uygun olarak kullanılması ve muhafaza edilmesi esastır ve tüketicilerin sorumluluğundadır. Tüketiciler, fiyat cazibesine kapılarak ismi belirsiz ya da açık olarak satılan ürünleri kesinlikle kullanmamalıdır.

Çamaşır suları çevre açısından güvenli midir?

Evet. Çamaşır suyunun kullanım amacına uygun şekilde kullanıldığı durumlarda çevreye olumsuz bir etkisi yoktur. Çamaşır suyu, kullanımının ardından gidere ulaşır ulaşmaz çözünme özelliğine sahiptir. Böylece çamaşır suyu, kanalizasyon arıtmasında varlık sürdürmediğinden yeraltı suyuna karışmaz. Ayrıca, çamaşır suyunun düşük yoğunluklarda bile etkin olması daha az tüketimine olanak sağlar ve bu da çevrenin sürdürülebilirliğine katkı sunmaktadır.

Çamaşır sularının bazı ülkelerde yasaklandığı doğru mudur?

Hayır. Dünyanın hiçbir yerinde, yasal mevzuat ve uluslararası çevre-sağlık standartlarına uygun üretilen çamaşır sularının yasaklanması ya da toplatılması söz konusu değildir.

Kaynak: KTSD

HİJYEN LİFE