Rusya krizi ve güvenlik endişesi sebebiyle turizmde yaşanan kayıp, ev dışı tüketimi etkiledi. Ev dışı tüketimdeki daralma, özellikle turizmin lokomotif şehirleri olan Antalya ve Muğla’da görülüyor. Antalya’da yüzde 19, Muğla’da yüzde 15 olan daralmada gıda ürünleri başı çekiyor.

Yaşanan kriz dönemlerinde tüketiciler, ilk olarak lüks tüketimden vazgeçerken, hane içi tüketimde bir azalma yaşanmıyor. “Tüketici markadan vazgeçiyor ama üründen vazgeçmiyor” diyen IPSOS CEO’su Sidar Gedik, tüketicinin ekonomik krizlerde indirim marketlere daha çok yöneldiğini, promosyon ve kampanyaları takip ettiğini söyledi. Gedik, insanların ev dışı tüketimine yönelmesi için pozitif bir havanın şart olduğunu ifade etti.

Hane içi tüketim miktarlarında düşüş yok

Ekonomik krizler, seçimler, zamlar gibi birçok etken karşısında tüketicilerin reaksiyonlarını DÜNYA’ya değerlendiren İpsos CEO’su Sidar Gedik, tüketicilerin ekonomik kriz anında ilk olarak ev dışı tüketim harcamalarını kıstığını belirtti. Ekonomik krizin boyutuna göre insanların harcamalarını kısıtlayabildiğin ve bunların uzun vadeli de olabildiğini ifade eden Gedik, ancak seçim dönemlerinin erteleme üzerine olduğunu söyledi. Gedik, “Seçimler geçtikten sonra sonuç nasıl olursa olsun belirsizlik ortadan kalktığı için ortam yumuşuyor. Tüketimin bütün kalemleri pozitife dönüşüyor. Ekonomik krizlerde genel olarak hane içindeki harcamalar kısıtlanmıyor. Genel olarak ev dışı tüketim kısılıyor” dedi.

”Ekonomik kriz varsa en üst gelir grubu da etkilenir”

İnsanların ilk vazgeçtiği ürünlerin lüks tüketim ürünleri ve zaruri olmayan ürünler olduğunu söyleyen Gedik, dayanıklı tüketim mallarından, otomobile, eve kadar tercihlerden vazgeçildiğini belirtti. Hanenin içinde temel gıda ürünleri ve kişisel bakım ürünlerinin öne çıktığını dile getiren Gedik, şu açıklamalarda bulundu: “Bunlarla ilgili değişiklik yok. Bu tercihlerde ekonomik kriz ve siyasi tercihlerin yapıldığı dönemlerde dahil tüm gelir gruplar arasında da farklılık yok. Tek fark markalar. Harcamalar farklı, miktarlar aynı. Ekonomik kriz varsa en üst gelir grubu da dahil kullandığı markanın bir alt kategorisine yöneliyor. Bir diğer davranış ise markadan vazgeçmiyor ama süpermarketler değil de indirim marketlerden alıyor. Promosyon kollamaya başlıyor.”

“İç turizmle ev dışı tüketimdeki daralma dengelenemez”

Ürünlere yapılan zamların tüketiciyi diğer kanallara, indirim marketlerine yönlendirdiğine değinen Gedik, “Tüketici markadan vazgeçiyor ama üründen vazgeçmiyor. Markayı değiştirir, ürünü kullanmaya devam eder. Tüketim miktar olarak değişmemekle beraber ciro olarak daralıyor” dedi. 2016 sonbaharından itibaren eve kapanma halinin olduğunu aktaran Gedik, “Dışara yeme içme yüzde 49’dan şubat ayında yüzde 38’e düştüğü. bunda mevsimsel etkiler de var. Yılbaşındaki terör saldırısından sonra yaptığımız çalışmada eve kapanma gördük. İnsanların yüzde 70’i terör saldırılarından dolayı endişeli. Bu endişenin yok olması, beraberinde yaz ayının gelmesi bu rakamı geriye çeker. İnsanların ev dışı tüketimine yönelmesi için pozitif bir hava olması lazım. Muğla’daki, Antalya’daki daralma, iki tane uzun bayram dönemi olmasına rağmen oluşan bir daralma. İç turizmle bu daralmanın dengelenmesi imkansız. Ev dışı tüketimde miktar daralması ciro daralmasından fazla. Miktar kaybının yaratacağı ciro kaybı fiyat oynamalarıyla az da olsa dengelenmiş” dedi.

DARBE GECESİNDEN SONRA MAKARNADA DEĞİL, PEYNİR ZEYTİNDE ARTIŞ VAR

Ev dışı tüketimde 2016 Ocak ayı başında, 2015’e göre yüzde 7 daralma olduğunu aktaran Gedik, Rusya krizinin, turizmin etkilenmesinin birinci nedeni olduğunu kaydetti. En çok daralan illerin Antalya ve Muğla olduğunu vurgulayan Gedik, “Antalya’da 19, Muğla’da yüzde 15 daralma var. Gıda ürünleri ev dışı tüketimin yüzde 60’ını oluşturuyor. Alkollü içecekte de azalma oldu. Artış olan ürünler; ayran, soğuk çay, meyve suyu…” dedi. Darbe gecesinden sonra kısa bir periyotta stoklama refl eksinin oluştuğuna dikkat çeken Gedik, “Peynir, zeytin, sıvı yağ, yumurta, et ürünlerinde artış yüzde 40 oldu. Makarna konusu çok speküle edildi ama yüzde 11’lik artış yaşandı” dedi.